اسکرچ جونیور (ScratchJr) یک زبان برنامهنویسی بصری و محیط توسعهای است که برای کودکان سنین ۵ تا ۷ سال طراحی شده است. هدف اصلی از ساخت انیمیشن اسکرچ جونیور، معرفی کودکان به مفاهیم پایه برنامهنویسی و توسعه مهارتهای حل مسئله، خلاقیت و تفکر منطقی است. اسکرچ جونیور با داشتن یک رابط کاربری ساده و بصری، به کودکان اجازه میدهد تا با بلوکهای دستوری، داستانها، بازیها و انیمیشنهای ساده بسازند.
از طریق کار با این نرمافزار، کودکان با مفاهیم اولیه برنامهنویسی مانند توالی دستورات، حلقهها، و رویدادها آشنا میشوند. اسکرچ جونیور به صورت رایگان در دسترس بوده و میتوان آن را بر روی تبلتها و برخی کامپیوترها نصب کرد. در این آموزش، از طریق توضیحات مرحلهبهمرحله، نحوه ایجاد یک انیمیشن ساده را در این نرم افزار نشان میدهیم.
مرحله اول: نصب و راهاندازی
ابتدا نرمافزار ScratchJr را بر روی دستگاه خود نصب کنید. این برنامه در iOS و Android قابل دسترس است. برای دانلود و نصب این نرمافزار، میتوانید به سایت رسمی ScratchJrمراجعه کنید و نسخه مناسب دستگاه خود را انتخاب نمایید. پس از نصب برنامه، آن را اجرا کنید تا وارد محیط کاربری شوید.
پس از باز کردن برنامه، با صفحه اصلی مواجه خواهید شد که شامل گزینههای مختلفی برای ایجاد یا بارگذاری پروژهها است.
مرحله دوم: ایجاد یک پروژه جدید
برای شروع یک پروژه جدید به منظور ساخت انیمیشن اسکرچ جونیور، بر روی علامت + کلیک کنید. این کار شما را به صفحهای میبرد که میتوانید اولین پروژه انیمیشن خود را در آن بسازید. این پروژه به طور خودکار یک صحنه خالی با یک گربه به عنوان شخصیت اصلی را نمایش میدهد. این گربه شخصیت پیشفرض است که میتوانید آن را نگه دارید یا تغییر دهید.
در این صفحه شما میتوانید شخصیتها، صحنهها و کدهای انیمیشن خود را مدیریت کنید. در پایین صفحه، بلوکهای کد قرار دارند که از آنها برای ایجاد انیمیشن استفاده میشود. این بلوکها شامل دستورات مختلفی هستند که به شما امکان میدهند شخصیتها را حرکت دهید، به پروژه صدا اضافه کنید و یا تعاملات پیچیدهتری ایجاد کنید.
مرحله سوم: انتخاب شخصیت
برای اضافه کردن شخصیت، روی علامت + در سمت چپ کلیک کنید. با این کار، به صفحهای میروید که میتوانید شخصیتهای مختلف را از کتابخانه ScratchJr انتخاب کنید. این کتابخانه شامل انواع شخصیتها از جمله حیوانات، افراد و اشیاء است. اگر میخواهید شخصیت خاصی را طراحی کنید، گزینهای برای کشیدن شخصیت جدید نیز در دسترس است.
بعد از انتخاب یا طراحی شخصیت، آن شخصیت به صحنه اضافه میشود و شما میتوانید از آن برای ساخت انیمیشن خود استفاده کنید. هر شخصیت دارای خصوصیات و حرکات مختلفی است که میتوانید با استفاده از بلوکهای کد آنها را کنترل کنید. این شخصیتها میتوانند از چندین نقطه مختلف در صحنه حرکت کنند و حتی با هم تعامل داشته باشند.
مرحله چهارم: تنظیم پسزمینه
برای اضافه کردن یا تغییر پسزمینه صحنه در ساخت انیمیشن اسکرچ جونیور، روی آیکون پسزمینه کلیک کنید. این آیکون در مرکز بالای صفحه قرار دارد. با کلیک بر روی آن، به صفحهای میروید که میتوانید از میان پسزمینههای مختلف یکی را انتخاب کنید. این پسزمینهها شامل محیطهای مختلفی مانند کلاس درس، فضای باز، یا شهر هستند که به شما امکان میدهند داستانهای متفاوتی را روایت کنید.
همچنین، اگر هیچیک از پسزمینههای پیشفرض را نمیپسندید، میتوانید خودتان یک پسزمینه جدید طراحی کنید. اسکرچ جونیور به شما امکان میدهد تا با استفاده از ابزارهای طراحی، پسزمینهای کاملاً منحصر به فرد بسازید.
مرحله پنجم: برنامهریزی حرکت
پس از انتخاب شخصیت و پسزمینه، نوبت به برنامهریزی حرکتها میرسد. برای این کار، میتوانید از بلوکهای کد که در پایین صفحه قرار دارند استفاده کنید. این بلوکها شامل دستورات مختلفی هستند که به شما امکان میدهند تا شخصیت خود را به جلو، عقب، بالا یا پایین حرکت دهید. برای شروع، میتوانید بلوک “حرکت به جلو” را به سمت فضای زیرین برنامه درگ کنید. سپس میتوانید تعداد حرکتها و سرعت را تنظیم کنید. به عنوان مثال، با افزودن عدد به بلوک حرکت، میتوانید مشخص کنید که شخصیت شما چند قدم به جلو برود. همچنین، با ترکیب بلوکهای مختلف مانند چرخش و تغییر جهت، میتوانید حرکات پیچیدهتری ایجاد کنید.
مرحله ششم: افزودن صدا
برای افزودن صدا به انیمیشن، روی آیکون میکروفون کلیک کنید. این آیکون به شما امکان میدهد تا صداهای مختلفی مانند صداهای محیطی یا گفتار شخصیتها را به انیمیشن خود اضافه کنید. با کلیک روی این آیکون، میتوانید صدای خود را ضبط کنید یا از میان صداهای پیشفرض انتخاب کنید.
صدای ضبط شده یا انتخابی به بلوکهای برنامهنویسی اضافه میشود و میتوانید آن را با حرکات شخصیتها هماهنگ کنید. این ویژگی به شما کمک میکند تا انیمیشنهای جذابتر و تعاملیتری بسازید. با ترکیب صدا و تصویر، انیمیشن شما به یک تجربه چند حسی تبدیل میشود که توجه مخاطبان را به خود جلب میکند.
مرحله هفتم: ایجاد صحنههای اضافی
اگر برای ساخت انیمیشن اسکرچ جونیور، داستان شما نیاز به چندین صحنه دارد، میتوانید صحنههای جدید اضافه کنید. برای این کار، روی آیکون + در سمت راست صفحه کلیک کنید. با اضافه کردن یک صحنه جدید، میتوانید شخصیتها و پسزمینههای مختلفی برای هر بخش از داستان خود ایجاد کنید. این ویژگی به شما امکان میدهد تا یک داستان پیچیدهتر و کاملتر را به تصویر بکشید.
در هر صحنه، میتوانید از همان شخصیتها استفاده کنید یا شخصیتهای جدید اضافه کنید. همچنین میتوانید بلوکهای کد مختلفی برای هر صحنه برنامهریزی کنید تا شخصیتها در هر بخش از داستان حرکات و تعاملات مختلفی داشته باشند. این ویژگی به شما کمک میکند تا یک انیمیشن پویا و چند مرحلهای خلق کنید که توجه بینندگان را به خود جلب کند.
مرحله هشتم: پخش و ویرایش انیمیشن
پس از اتمام برنامهریزی و ساخت انیمیشن، وقت آن است که نتیجه کار خود را مشاهده کنید. انیمیشن شما به ترتیب صحنهها و کدهایی که نوشتهاید، اجرا میشود. این مرحله به شما امکان میدهد تا بررسی کنید آیا همه چیز طبق برنامه پیش میرود یا نیاز به ویرایش دارد.
اگر در حین پخش متوجه اشکالی شدید یا خواستید تغییری ایجاد کنید، میتوانید به سادگی به حالت ویرایش بازگردید و تغییرات لازم را اعمال کنید شما میتوانید به راحتی بلوکها را جابجا کنید، شخصیتها را تغییر دهید و حتی صحنههای جدیدی اضافه کنید تا انیمیشن شما دقیقاً همانطور که میخواهید باشد.
مرحله نهم: ذخیره و به اشتراکگذاری پروژه
برای حفظ کار خود و اطمینان از اینکه انیمیشن شما ذخیره شده است، روی آیکون خانه در سمت چپ بالای صفحه کلیک کنید و پروژه خود را ذخیره کنید. همچنین میتوانید پروژه خود را با دیگران به اشتراک بگذارید. برای این کار میتوانید با لمس زبانه زرد رنگ سمت راست بالای صفحه از گزینههای اشتراکگذاری در ScratchJr استفاده کنید. این گزینهها به شما امکان میدهند تا فایل پروژه خود را در دستگاههای دیگر باز کرده و ادامه دهید یا آن را با دوستان و خانواده به اشتراک بگذارید. ساخت انیمیشن اسکرچ جونیور شما به پایان رسید. هورا!
نکات پیشرفته
اگر میخواهید انیمیشنهای پیچیدهتر و جذابتری ایجاد کنید، بهتر است از ابزارهای پیشرفته ScratchJr استفاده کنید. به عنوان مثال، از بلوکهای تکرار (Loop) استفاده کنید تا یک حرکت یا صدای خاص به طور مداوم تکرار شود. این ویژگی برای ایجاد انیمیشنهای طولانیتر بسیار مفید است. علاوه بر این، میتوانید از شرطها (If-Then) استفاده کنید تا رفتار شخصیتها بر اساس شرایط خاصی تغییر کند.
این ابزارها به شما امکان میدهند تا انیمیشنهایی با تعاملات پیچیدهتر بسازید و داستانهایی با جزئیات بیشتر و جذابیت بیشتر خلق کنید. استفاده از این ابزارها به شما کمک میکند تا در ساخت انیمیشن اسکرچ جونیور، از سطح مبتدی به یک کاربر حرفهای تبدیل شوید و انیمیشنهایی با کیفیت بالاتر و داستانهای جالب تر ایجاد کنید.
